El Tajin

Cywilizacja El Tajin ukształtowała się w Veracruz, na wybrzeżu zatoki meksykańskiej. Centrum kultury stanowiło miasto El Tajin, nazwa ta pochodziła od imienia boga deszczu, patrona miasta. Kultura El Tajin rozwijała się intensywnie od 600 do około 1100 r.n.e., następnie wygasła i miasto zostało zapomniane, aż do ponownego odkrycia w 1785 r. Nie do końca jasne są jej początki, niektórzy naukowcy uważają, że miasto zostało zbudowane przez Totoneków i Xapaneków, inni natomiast uzasadniają, że w tamtym czasie okolica Veracruz była osiedlona przez Huasteków i najprawdopodobniej to oni byli założycielami.

Najwspanialszą budowlą stworzoną przez lud El Tajin jest piramida z niszami. Ma ona 365 charakterystycznych wgłębień. Pozostałe budowane przez Tajniów świątynie także mają podobne wgłębienia nie są jednak tak spektakularne.

W El Tajin odnaleziono około 11 boisk do rytualnej gry w piłkę. Sport ten miał dla Indian duże znaczenie. W mieście najprawdopodobniej rozgrywano wielkie igrzyska między sąsiednimi miastami.

Cywilizacja El Tajin zaliczana jest do tak zwanych kultur Veracruz okresu klasycznego, czyli kultur rozwijających się na tym terenie w latach od 100 do 1000 n.e. Miasto El Tajin było najważniejsze i miało największy wpływ na pozostałe.

Mapy pochodzące z okresu kolonizacji oznaczają to miejsce nazwą Mictlan (co oznacza Piekło lub miejsce śmierci). Najeźdźcy często demonizowali odkryte przez siebie miejsca.

Badania prowadzone w El Tajin oraz okolicznych terenach wykryły tu ślady życia sięgające 5600 r.p.n.e. oraz pokazały jak Indianie zmienili swój tryb życia z koczowniczego na osiadły i zaczęli zajmować się rolą. Cywilizacja ta zaczęła rozwijać się szybciej w momencie pojawienia się w sąsiedztwie Olmeków około 1150 r.p.n.e. Monumentalne budowle zaczęto konstruować w pierwszym wieku naszej ery. Większość mieszkańców zasiedlała otaczające miasto wzgórza gdzie uprawiano rolę. Dla ludności El Tajin świętą rośliną było kakao, wykorzystywali je oni podczas różnych ceremonii. Kakao stanowiło także przedmiot handlu.

Religia tego ludu opierała się na ruchu ciał niebieskich, natomiast rytuały często odprawiano pod wpływem napoju pulque, jest to alkohol wytwarzany ze sfermentowanego soku agawy. Najprawdopodobniej pulque spożywano także podczas meczów. Napój ten produkuje się do dziś.

Największy rozwój El Tajin odnotowało w latach 900-1100 n.e. Ich upadek natomiast miał związek z wyeksploatowaniem i wykarczowanie dżungli. Samo miasto El Tajin było zamieszkane jeszcze do początku XIII wieku. Opuszczono je po niszczycielskim pożarze, prawdopodobnie podłożonym przez plemię Chichimeków. Po tym wydarzeniu ludność przeniosła się do innych ośrodków a miasto zostało zatopione w buszu na kolejne 500 lat. Jego odnalezienie w XVIII wieku wywołało wielkie poruszenie i szybko zostało nagłośnione, wzbudzając zainteresowanie w Ameryce i Europie. Zaczęli zjeżdżać tu badacze oraz turyści. Pierwsze większe badania przeprowadzono w XX wieku, wtedy też odkryto, że piramida z niszami, stanowiąca pierwsze znalezisko i przedmiot zainteresowania, była częścią większego kompleksu. W pierwszej połowie XX wieku w okolicy odkryto ropę naftową co spowodowało budowę dróg a co za tym idzie łatwiejszy dostęp do ruin dla naukowców i w następstwie bardziej intensywne badania.

W swoich konstrukcjach Indianie El Tajin wykorzystywali formy i odlewy cementowe co było ewenementem. Zachował się na przykład odlany dach cementowy jednego z budynków. Istnieje wiele teorii w jaki sposób Indianom udało się wykonać taki odlew. Jedna z nich głosi, że dom był wypełniony wewnątrz ziemią w czasie odlewania oraz schnięcia dachu. Znaleziony dach ma prawie 1 metr grubości i jest zupełnie płaski. Kultura Tajin jest poza Majami jedyną obecnie znaną, która stworzyła budowle dwupiętrowe.

Jedną z najstarszych części miasta El Tajin jest Arroyo Group, jest to zbiór 4 dużych budowli w kształcie piramid ze świątyniami na szczycie. Miejsce to nie jest połączone z resztą miasta. Wszystkie 4 budynki nazywane numerami 16, 18, 19 i 20, są jednakowej wysokości i niemal takiego samego kształtu. Są jednak bardziej prymitywne od innych spotkanych w okolicy piramid. Naukowcy uważają, że miejsce to służyło za targ. Znaleziono tu między innymi figurki boga kupców, pochodzące z innego regionu.

Obecnie co roku w El Tajin, odbywa się festiwal Cumbre Tajin który zrzesza przedstawicieli wielu kultur. Festiwal odbywa się zawsze w marcu w czasie przesilenia wiosennego. W czasie jego trwania można uczestniczyć w różnych warsztatach i rytuałach odprawianych przez potomków założycieli miasta, wydarzeniu towarzyszą również koncerty, w 2012 roku pomiędzy licznymi wykonawcami znalazła się Bjork czy Janelle Monae. Link to strony festiwalu Cumbre Tajin